Cần cảnh giác với các thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên mạng xã hội

Trong thời gian gần đây tình hình tội phạm lừa đảo trên mạng diễn ra hết sức phức tạp, các đối tượng lừa đảo đã lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân để bịa đặt ra các chiêu trò khác nhau để lừa đảo. Một số phương thức, thủ đoạn lừa đảo nổi bật như sau:

1. Giả danh các nhà mạng gọi điện thông báo số thuê bao điện thoại của nạn nhân đã trúng thưởng tài sản có giá trị lớn, để nhận được tài sản đó phải mất phí, nếu đồng ý nhận thưởng thì mua thẻ cào nạp vào số tài khoản mà các đối tượng lừa đảo cung cấp, khi người dân đóng tiền vào để nhận thưởng thì các đối tượng chặn liên lạc lại và chiếm đoạt số tiền đó.

2. Đối tượng giả danh là cán bộ Ngân hàng gọi điện cho bị hại thông báo bị hại có người chuyển tiền vào tài khoản nhưng do bị lỗi nên chưa chuyển được hoặc thông báo phần mềm chuyển tiền Internet Banking của khách hàng bị lỗi... nên yêu cầu khách hàng cung cấp mã số thẻ và mã OTP để kiểm tra. Các đối tượng sử dụng thông tin bị hại cung cấp để truy cập vào tài khoản và rút tiền của bị hại.

3. Giả danh nhân viên giao hàng, bưu phẩm gọi điện thông báo người dân có thông báo xử phạt nguội vi phạm giao thông, bưu phẩm chưa được nhận có nội dung bị khởi kiện để từ đó kết nối với các đối tượng với đối tượng khác giả danh cán bộ Công an, Toà án thông báo bị hại có liên quan đến các vụ án như “Mua bán ma túy”; rửa tiền và yêu cầu bị hại chuyển tiền vào tài khoản mà các đối tượng lừa đảo đưa ra để phục vụ công tác điều tra, xử lý. Khi người dân do lo sợ và chuyển tiền vào tài khoản các đối tượng yêu cầu thì các đối tượng chuyển tiếp số tiền đó vào nhiều tài khoản khác và chiếm đoạt. Đã xảy ra nhiều vụ với số tiền bị chiếm đoạt rất lớn, từ vài tỷ đến hàng chục tỷ đồng.

Người dân cần nâng cao cảnh giác với thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng xã hội

4. Lợi dụng sự nhẹ dạ cả tin và nhu cầu kiếm tiền nhanh của bị hại, các đối tượng giả mạo tuyển công tác viên xử lý đơn hàng cho các sàn thương mại điện tử để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản. Bằng thủ đoạn lập các trang Facebool giả mạo các nhãn hàng, trang thương mại điện tử như: Tiki.vn, Lazada, TokyoLive, Shopee... và chạy quảng cáo, khi bị hại nhắn tin hỏi cách thức làm công tác viên, các đối tượng sẽ gửi các thông tin về công ty, nhân viên chăm sóc khách hàng... và yêu cầu gửi thông tin cá nhân, kết bạn Zalo để tư vấn. Ban đầu đối tượng gửi đường dẫn các sản phẩm có giá trị nhỏ khoảng vài trăm ngàn đồng để bị hại chọn và xác thực đơn, chụp ảnh đơn hàng gửi cho đối tượng qua Zalo, Facebook chuyển tiền vào các tài khoản do đối tượng cung cấp và được đối tượng chuyển lại toàn bộ số tiền đã bỏ ra mua hàng cùng với hoa hồng từ 3-20%. Sau một sổ lần tạo niềm tin bằng cách trả gốc và hoa hồng như cam kết ban đâu, tiếp theo đối tượng viện lý do là "bạn đã được công ty nâng hạng" và gửi các đường dẫn sản phẩm trên sàn Lazada, Shopee... có giá trị lớn hơn và tiếp tục yêu cầu bị hại chụp lại hình ảnh sản phẩm đồng thời chuyển tiền. Khi đã nhận được, đối tượng không chuyển tiền mà tiếp tục thông báo cho cộng tác viên phải tiếp tục thực hiện nhiệm vụ khác thì mới được chuyển lại tiền và hoa hồng (thực chất là tiếp tục chuyển tiền vào tài khoản đối tượng). Sau đó các đối tượng chiếm đoạt tiền của bị hại.

5. Lừa đảo thông qua các sàn giao dịch trên mạng. Các đối tượng mời chào, lôi kéo bị hại tham gia đầu tư vào các sàn giao dịch tiền ảo... do đối tượng thiết lập, cam kết sẽ hưởng lợi nhuận cao khi tham gia hệ thống. Các đối tượng thường quảng bá, đánh bóng tên tuổi bằng cách đăng tin, bài trên mạng xã hội,tổ chức các buổi hội thảo, gặp mặt offline, tự nhận là chuyên gia đầu tư, người truyền cảm hứng, người dẫn đường... để lừa đảo, kêu gọi đầu tư vào hệ thống do chúng thiết lập. Khi huy động được lượng tiền đủ lớn, các đối tượng sẽ can thiệp vào các giao dịch, điều chỉnh thắng thua hoặc báo lỗi, ngừng hoạt động (sập sàn) để chiếm đoạt tiền của người tham gia.

6. Đối tượng sử dụng thông tin cá nhân, hình ảnh của các đồng chí Lãnh đạo các cơ quan chính quyền, đoàn thể... để thiết lập tài khoản mạng xã hội (Zalo, Facebook...) mạo danh. Sau đó, các đối tượng tài khoản mạo danh để kết bạn, nhắn tin trao đổi vay, mượn tiền của bạn bè, người thân, đồng nghiệp, cấp dưới... và chiếm đoạt tiền của các bị hại chuyến đến; hoặc đối tượng lừa đảo sử dụng hack (chiếm đoạt quyền điều khiển) tài khoản mạng xã hội sau đó tạo ra kịch bản nhắn tin lừa đảo đến bạn bè của chủ tài khoản mạng xã hội và chiếm đoạt tiền của các bị hại chuyển đến tài khoản ngân hàng do các đối tượng chỉ định.

7. Thủ đoạn cho vay tiền qua app (vay tiền online). Lợi dụng tâm lý vay tiền online thuận lợi, nhanh chóng, không phải ra ngân hàng làm thủ tục, các đối tượng lập ra các trang trên mạng xã hội (Zalo, Facebook...) chạy quảng cáo để tiếp cận các bị hại. Sau khi tiếp cận được nạn nhân, các đối tượng sẽ gửi các đường link kết nối với CH Play để các bị hại cài đặt ứng dụng vào điện thoại và làm theo ứng dụng của App. Sau đó, khi bị hại đăng nhập app để vay tiền thì app sẽ báo lỗi, các đối tượng yêu cầu bị hại phải chuyển tiền đặt cọc để mở lại app thì mới giải ngân được (sau khi giải ngân thì sẽ trả lại tiền cọc và tiền cho vay), hoặc các đối tượng yêu cầu nạn nhân mua bảo hiểm khoản vay, đóng tiền phí giải ngân... Nhiều bị hại thực hiện chuyển nhiều lần để được vay tiền cho đến khi nghi ngờ bị lừa không chuyển nữa thì các đối tượng lừa đảo thông báo nếu không chuyển nữa thì không lấy lại được số tiền đã chuyển và chiếm đoạt số tiền này của bị hại.

8. Lợi dụng tình hình dịch Covid - 19 để lừa đảo chiêm đoạt tài sản. Các đối tượng tạo các tài khoản mạng xã hội để đăng bán các dụng cụ, thiết bị y tế chống dịch... Khi bị hại kết nối và đặt cọc hoặc thanh toán số tiền theo thoả thuận, các đối tượng chặn liên hệ, đổi số điện thoại và chiếm đoạt số tiền đã nhận được; hoặc lợi dụng nhu cầu người dân từ nước ngoài về nước gia tăng, các đối tượng tạo lập các tài khoản mạng xã hội giả để đăng tin trên các trang, hội nhóm... để đăng bán vé máy bay cho người dân có nhu cầu từ nước ngoài về nước. Khi bị hại hỏi mua, thoả thuận xong giá cả thì các đối tượng yêu cầu thanh toán và đồng thời gửi cho khách hàng các hình ảnh giả về vé máy bay do các đối tượng tự tạo ra, sau đó chiếm đoạt số tiền bị hại thanh toán.

9. Đặc biệt là trong vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Làm giả, sử dụng tài liệu của cơ quan tố chức; Tố chức sử dụng trái phép chất ma túy và Xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viên thông hoặc phương tiện điện tử của người khác" xảy ra tại thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh; thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh đã có phương thức thủ đoạn mới đó là: Các đối tượng sử dụng các thiết bị chuyên dùng để phát tán tin nhắn lừa đảo dưới dạng sử dụng tên thương hiệu của ngân hàng TPBank, SHB, VCB,... đến các thuê bao di động. Nội dung tin nhắn như: “Chung toi phat hien tai khoan cua ban dang tieu dung o nuoc ngoai, neu khong phai ban dang giao dich, vui long dang nhap shbank- cys.top de huy giao dich” hoặc “Tai khoan cua ban da mo dich vu tai chinh toan cau phi dich vu hang thang la 2.200.000 VND se bi tru trong 2 gio. Neu khong phai ban mo dich vu vui long nhan vao tpbank.com-ins.xyz de huy", hoặc “VCB Digibank tran trong thong bao tai khoan cua quy khach hien tai da bi khoa. Dang nhap WWW.vcbdleNbank.com de xac thuc ngay hom nay”.

Khi người bị hại nhận được tin nhắn và nhấn vào đường dẫn, thiết bị sẽ được chuyển hướng đến một trang Web giả mạo ngân hàng để đăng nhập tài khoản/mật khẩu sau đó đối tượng có thể đánh cắp tài khoản/mật khẩu để thực hiện các hoạt động chuyển tiền đến tài khoản của đối tượng để chiếm đoạt tài sản.

Trước thực tế đó, các ngành chức năng kêu gọi người dân cần hết sức cảnh giác, không nên nghe theo các thông tin chưa được kiểm chứng, hoặc giao tiếp làm quen với người lạ qua mạng xã hội (đặc biệt là các tài khoản có nguồn gốc từ nước ngoài). Không đứng tên, chuyển giao tài khoản, nhận tiền, quà của những người không quen biết mà chưa xác minh được nguồn gốc. Khi có tài khoản của người quen trên Facebook, Zalo nhờ gửi tiền, nạp thẻ điện thoại thì cần phải xác nhận trực tiếp với người quen trước khi thực hiện. Ngành chức năng lưu ý người dân không trao đổi hoặc làm theo yêu cầu của các đối tượng giả danh nhân viên các cơ quan nhà nước như: Cơ quan điều tra, Viện Kiểm sát, Tòa án, Hải quan, Thuế, An ninh Sân bay….

Đặc biệt, người dân không cung cấp số điện thoại riêng, số tài khoản, thẻ tín dụng, thông tin cá nhân cho bất kỳ ai; không tiết lộ mã pin, mật khẩu cá nhân qua mạng. Tuyệt đối không chuyển tiền dưới bất cứ hình thức nào khi chưa nắm rõ thông tin về đối tượng, tài sản, đồ vật mình cần giao dịch hoặc nghi vấn đối tượng lừa đảo, chiếm đoạt tài sản (nếu đã chuyển tiền thì phải báo ngay cho ngân hàng phong tỏa số tiền đã chuyển). Nên báo ngay cho cơ quan công an gần nhất khi phát hiện các đối tượng, vụ việc có dấu hiệu lừa đảo để xử lý kịp thời.

Huy Ninh